donderdag 6 mei 2010

Melk uit de fles of uit een pak?

Wat is het soms toch ontzettend moeilijk kiezen, wanneer je een duurzame keuze wilt maken. Neem nou de volgende vraag:

Wat is beter voor het milieu, melk uit een glazen fles of uit een kartonnen pak?

Dat lijkt toch een simpele vraag, je zou denken dat een glazen fles duurzamer is, maar het zit toch behoorlijk ingewikkeld in elkaar Er komen zoveel factoren bij kijken dat het toch moeilijk is om tot een conclusie te komen.

Tijdens het zoeken naar een antwoord kwam ik eerst op een onderzoek van CE Delft, een onderzoeks- en adviesbureau, gespecialiseerd in milieuvraagstukken. Dit werd in opdracht van Zuiver Zuivel uitgevoerd, met betrekking tot de overgang van glazen flessen naar kunststof flessen en uiteindelijk naar kartonnen pakken.

Klik hier voor het onderzoek en de uitslag. (pdf)

Wat is volgens het onderzoek beter, melk uit een fles, of melk uit een pak?

Dit wordt er vergeleken:
  • een hervulbare fles van plastic (polycarbonaat ofwel PC), die negen keer gebruikt wordt;
  • een hervulbare fles van glas, die twintig keer gebruikt wordt;
  • een drankenkarton, die na gebruik wordt weggegooid

Hierin wordt de hele keten van de verpakking meegenomen, vanaf productie van de materialen tot en met de verwerking van afval.

Zelf kijk ik alleen naar het verschil tussen de glazen fles en het kartonnen pak. En dan komt men tot de volgende resultaten:

CO2 uitstoot.
Het kartonnen pak heeft de minste CO2 uitstoot. Dit komt omdat het van papier is gemaakt. De boom waaruit het papier is gemaakt, heeft in zijn leven CO2 opgenomen. Deze komt weer vrij tijdens de verbranding van het karton. Dit levert dus niet direct een bijdrage aan de klimaatverandering.

De glazen fles wordt niet beschreven, maar een grafiek laat zien dat het iets meer CO2 uitstoot dan het kartonnen pak.


Hoeveel energie kost de verpakking?

Hierbij komt glas het beste uit de test, met de voorwaarde dat de fles minstens 15 keer wordt hergebruikt. En doordat we hier in Nederland veel glas recyclen, is dat ook weer energiezuiniger, dan steeds een hele nieuwe fles maken.

Het karton is een verhaal apart. Deze heeft veel energie nodig om te maken, maar omdat het karton later wordt verbrand als afval, levert het ook weer energie op. (Het groene deel van de grafiek) Per saldo kost het dan maar een klein beetje meer energie dan glas.


Uiteindelijk kiezen ze dus voor het kartonnen pak, omdat een deel van de energie wordt teruggewonnen. Plus, het blijkt dat mensen thuis de glazen fles extra afspoelen, voordat ze het inleveren, wat ook een extra milieubelasting oplevert.

Duidelijk toch?

Nou...als ik dan even verder lees, dan vraag ik me af of er nog factoren buiten beschouwing zijn gelaten.

Zo heeft Milieucentraal het over ruimtegebruik. Er is hout nodig voor drankenkartons, dus landbouwgrond voor bosbouw.

Een artikel uit de Volkskrant zegt dat er erg veel water wordt gebruikt bij de productie van melkpakken.

Daarnaast zijn de flessen een stuk zwaarder en kosten dus meer brandstof om te vervoeren. Kartonnen pakken kunnen compacter worden vervoerd. En zijn dus weer efficiënter wat vervoeren betreft.

Pfff. Weten jullie het nog?

Gelukkig lees ik iets in het laatstgenoemde artikel dat misschien kan helpen:
...Hoe vaak een fles meegaat, bepaalt uiteindelijk wie van de twee wint. De onderzoeken hielden ruime marges aan, omdat het aantal keren dat wordt gevuld niet precies bekend is. Bij ongeveer tien tot vijftien keer, zo zeggen de kartonfabrikanten, ontlopen karton en glas elkaar niet zoveel. Dus waarom zou je je druk maken. De milieubeweging stelt echter dat een fles vaker meegaat, wel dertig tot veertig keer, en dan komt glas beter uit de bus. De fabrikanten hielden zich op de vlakte als hierover vragen werden gesteld....

...Het zelftapsysteem, waarbij mensen in de winkel melk uit een container tappen, komt overigens als winnaar uit de bus...

Er is dus een oplossing:

Zo lang mogelijk een glazen fles voor de melk gebruiken en deze zelf vullen met melk op een centraal punt.

Goed, voorlopig houden we het nog bij kartonnen pakken. Maar ondertussen kan het geen kwaad om op zoek te gaan naar een lokale plek voor melk.

Meer daarover een volgende keer.

9 opmerkingen:

  1. Interessante vergelijking. Zelf drink ik sojamelk en dat wordt bijna altijd in pak geleverd. Er is maar 1 merk in fles en dat is echt geen lekkere variant dus dan is de keuze snel gemaakt ;).
    Is het niet ook zo dat in (delen van) de USA tetrapakken gerecycled worden? Dat dacht ik ergens opgevangen te hebben.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Tja... wij zijn genoodzaakt melk van de plantjes te drinken en geen melk van de koe. En aangezien deze tot nu toe volgens mij alleen nog maar in pak te verkrijgen is...

    Maar waarom toch die stomme plastic schenktuitjes? Zonder die dingen kan een kartonnen pak toch bij het oude papier? :o(

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ik heb ooit eens ergens gelezen dat melk in een kartonnen pak gezonder in, omdat melk in doorzichtige verpakking reageert met het licht! Sindsdien kies ik dus altijd kartonnen pakken.

    Vroeger moest ik met een melkkannetje naar onze buren, en dan kregen we de melk rechtstreeks van de koe.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Blijft uw lampje in de koelkast branden dan? Bij gesloten deur is het in onze koelkast donker.

      Verwijderen
  4. @Budgetstudent:
    sterker nog, ik hoorde deze week nog dat je bij ons in de buurt de pakken apart kan afgeven bij de milieustraat voor recycling. Misschien loont het de moeite om eens bij de milieustraat in de buurt te kijken.

    @Mama Monique:
    Helemaal mee eens! Totaal overbodig, ik vind een hoekje afknippen veel gemakkelijker, dan dat gepriegel met dat dopje.

    @Vlijtig Liesje:
    Dat is nieuw voor mij. Dat maakt het nog weer een stukje ingewikkelder. :-)

    Wat vind je van de smaak van melk rechtstreeks van de koe? Was dat lekker?

    Patrick

    BeantwoordenVerwijderen
  5. @Mama Monique: Kartonnen pakken mogen nooit bij het oud papier. Het bestaat namelijk niet alleen uit karton, maar er zit ook een speciale laag aan de binnenkant van een drankkarton.

    Anders had je natuurlijk gewoon de plastic dop eruit kunnen scheuren.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Volgens mij is een pak gewoon chemisch afval...
    Heeft er ook nog iemand onderzoek gedaan naar mogelijke reststoffen van de kunststof in de melk of andere dranken?

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Omdat ik ooit eens stuk liep op een vergelijking PET en glas prikwaterfles en er zo achter kwam dat het voor ontwerpers wel lastig is de goede keuzes te maken heb ik een tool opgezet waar elk product mee door te rekenen is. Kijk op design-4-sustainability.com bij tools/LifeCycleAnalysis. Product uit elkaar halen, wegen en wat aannames en je komt een heel eind.

    Mirjam

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Ik maak zelf regelmatig havermout melk en die doe ik dan ik mijn eigen fles. Voor mijn dochter haal ik melk bij een zelftap ook in eigen flessen en daar maak ik dan ook vla en yoghurt van. Weet ik meteen ook wat er allemaal inzit.

    BeantwoordenVerwijderen

Related Posts with Thumbnails