Melk uit de fles of uit een pak?

Wat is het soms toch ontzettend moeilijk kiezen, wanneer je een duurzame keuze wilt maken. Neem nou de volgende vraag:

Wat is beter voor het milieu, melk uit een glazen fles of uit een kartonnen pak?

Dat lijkt toch een simpele vraag, je zou denken dat een glazen fles duurzamer is, maar het zit toch behoorlijk ingewikkeld in elkaar Er komen zoveel factoren bij kijken dat het toch moeilijk is om tot een conclusie te komen.

Tijdens het zoeken naar een antwoord kwam ik eerst op een onderzoek van CE Delft, een onderzoeks- en adviesbureau, gespecialiseerd in milieuvraagstukken. Dit werd in opdracht van Zuiver Zuivel uitgevoerd, met betrekking tot de overgang van glazen flessen naar kunststof flessen en uiteindelijk naar kartonnen pakken.

Klik hier voor het onderzoek en de uitslag. (pdf)

Wat is volgens het onderzoek beter, melk uit een fles, of melk uit een pak?

Dit wordt er vergeleken:

• een hervulbare fles van plastic (polycarbonaat ofwel PC), die negen keer gebruikt wordt;
• een hervulbare fles van glas, die twintig keer gebruikt wordt;
• een drankenkarton, die na gebruik wordt weggegooid

Hierin wordt de hele keten van de verpakking meegenomen, vanaf productie van de materialen tot en met de verwerking van afval.

Zelf kijk ik alleen naar het verschil tussen de glazen fles en het kartonnen pak. En dan komt men tot de volgende resultaten:

CO2 uitstoot.
Het kartonnen pak heeft de minste CO2 uitstoot. Dit komt omdat het van papier is gemaakt. De boom waaruit het papier is gemaakt, heeft in zijn leven CO2 opgenomen. Deze komt weer vrij tijdens de verbranding van het karton. Dit levert dus niet direct een bijdrage aan de klimaatverandering.

De glazen fles wordt niet beschreven, maar een grafiek laat zien dat het iets meer CO2 uitstoot dan het kartonnen pak.

Hoeveel energie kost de verpakking?

Hierbij komt glas het beste uit de test, met de voorwaarde dat de fles minstens 15 keer wordt hergebruikt. En doordat we hier in Nederland veel glas recyclen, is dat ook weer energiezuiniger, dan steeds een hele nieuwe fles maken.

Het karton is een verhaal apart. Deze heeft veel energie nodig om te maken, maar omdat het karton later wordt verbrand als afval, levert het ook weer energie op. (Het groene deel van de grafiek) Per saldo kost het dan maar een klein beetje meer energie dan glas.

Uiteindelijk kiezen ze dus voor het kartonnen pak, omdat een deel van de energie wordt teruggewonnen. Plus, het blijkt dat mensen thuis de glazen fles extra afspoelen, voordat ze het inleveren, wat ook een extra milieubelasting oplevert.

Duidelijk toch?

Nou...als ik dan even verder lees, dan vraag ik me af of er nog factoren buiten beschouwing zijn gelaten.

Zo heeft Milieucentraal het over ruimtegebruik. Er is hout nodig voor drankenkartons, dus landbouwgrond voor bosbouw.

Een artikel uit de Volkskrant zegt dat er erg veel water wordt gebruikt bij de productie van melkpakken.

Daarnaast zijn de flessen een stuk zwaarder en kosten dus meer brandstof om te vervoeren. Kartonnen pakken kunnen compacter worden vervoerd. En zijn dus weer efficiënter wat vervoeren betreft.

Pfff. Weten jullie het nog?

Gelukkig lees ik iets in het laatstgenoemde artikel dat misschien kan helpen:

...Hoe vaak een fles meegaat, bepaalt uiteindelijk wie van de twee wint. De onderzoeken hielden ruime marges aan, omdat het aantal keren dat wordt gevuld niet precies bekend is. Bij ongeveer tien tot vijftien keer, zo zeggen de kartonfabrikanten, ontlopen karton en glas elkaar niet zoveel. Dus waarom zou je je druk maken. De milieubeweging stelt echter dat een fles vaker meegaat, wel dertig tot veertig keer, en dan komt glas beter uit de bus. De fabrikanten hielden zich op de vlakte als hierover vragen werden gesteld....

...Het zelftapsysteem, waarbij mensen in de winkel melk uit een container tappen, komt overigens als winnaar uit de bus...

Er is dus een oplossing:

Zo lang mogelijk een glazen fles voor de melk gebruiken en deze zelf vullen met melk op een centraal punt.

Goed, voorlopig houden we het nog bij kartonnen pakken. Maar ondertussen kan het geen kwaad om op zoek te gaan naar een lokale plek voor melk.

Meer daarover een volgende keer.